Rdestowiec japoński (zwany ostrokończystym lub Hu Zhang) to roślina wieloletnia osiągająca nawet do 3 metrów wysokości, zaś liście od 5 do 15 cm długości. Do Europy trafił w 1825 roku. Jest to bylina dwupienna, czyli jedne osobniki wytwarzają kwiaty męskie (pręcikowe), a drugie (mniej liczne w Polsce) kwiaty żeńskie (słupkowe) Ma pozytywne działanie w cukrzycy typu 2 i grypy, obniża poziom trójglicerydów, zwalcza wirusa HIV-1, pobudza fagocytozę makrofagów i produkcję komórek NK, ma działanie przeciwnowotworowe (odpowiada za to piceatannol który działa lepiej niż resweratrol!) itd.

Dalej

W 1826 lub 27 roku, powstał pierwszy trwały obraz o nazwie ’’View from the Window at Le Gras’’ („La cour du domaine du Gras”), stworzony przez francuskiego fizyka i wynalazcę Josepha-Nicéphore’a Niépce’a (1765 - 1833). Na wykonanie tego zdjęcia miał przeznaczyć aż 8 godzin, a niektórzy historycy mówią nawet o kilku dniach naświetlania. Dzieło to powstało na wypolerowanej cynkowej płytce pokrytej asfaltem syryjskim o wymiarach 16,5 x 21. Fotografia przedstawia widok z okna posiadłości wynalazcy w Le Gras, lecz ze względu na bardzo słabą jakość zdjęcia nie widać zbyt wielu szczegółów. W tym samym roku wykonał także pierwszą fotografię człowieka - kardynała D’Amboise.

Dalej

Autorem kosmogonicznego eposu Theogonia (gr. narodziny bogów) był grecki epik Hezjod. Był on aojdem, czyli greckim śpiewakiem odwiedzającym dwory arystokratów. Jest uważany za pierwszy utwór, który uporządkował mitologię grecką. Według Teogonii Hezjoda z Chaosu wyłoniła się Ziemia (Gaja), Podziemie (Tartar), Miłość (Eros), Ciemność (Erebos) i jego żona i siostra, Noc (Nyks), która zrodziła światło dzienne (Eter) ze związku z Erebosem. Gaja zaś powiła Niebo (Uranosa) i Morze (Pontos). Tak oto światło narodziło się z ciemności, a kształty z bezkształtu. Gaja, za sprawą Uranosa, dała życie pierwszemu pokoleniu bogów - tytanom, jednym z nich był Kronos, zwyciężony później przez swego syna Zeusa. Od tamtego czasu Zeus wraz z innymi bogami olimpijskimi włada nad światem. Theogonia zaczyna się od przedśpiewu złożonego z 115 wersów.

Dalej

Skrzyp polny należy do rodziny skrzypowatych. Osiąga od 20 do 40 cm wysokości. Nazywany jest też chwoszczem, końskim ogonem, przęstką i krzemiówką. Pedanios Dioskurydes nazwał go w swojej księdze medycznej słowem hippouris. Nazwę equisetum nadał mu pisarz, historyk i botanik z Rzymu - Pliniusz Starszy. Skrzyp polny charakteryzuje wysoka zawartość krzemu (nawet 66%) . Leczy stany zapalne dróg moczowych i nerek dzięki działaniu moczopędnemu. Zwalcza też stany zapalne skóry (np. trądzik i wysypka), oczyszcza organizm z toksyn oraz pobudza tworzenie czerwonych krwinek i hemoglobiny.

Dalej

Powstanie leskie zainicjowali bieszczadzcy chłopi 21 czerwca 1932 roku w wyniku pomysłu hr. Jana Nepomucena Potockiego z Rymanowa, który który wymyślił ideę "świąt pracy", czyli zorganizowanych prac na rzecz poprawy stanu dróg, mostów, szkół i innych obiektów użyteczności publicznej. Powstanie rozpoczęło się w wyniku aresztowania 39 chłopów (w tym 4 kobiet) z Brzegów Dolnych podczas zebrania w dniu 21 czerwca, którzy protestowali przeciw nakazowi pracy bez wynagrodzenia przy budowie dróg w tej wsi. Na zebraniu do idei prac społecznych miał nakłonić chłopów agitator inż. Stefan Zięba. Zebrani przyjęli go bez entuzjazmu. Wówczas włączył się do dyskusji Mykoła Werbenec, syn unickiego proboszcza. Podważał on argumenty przedmówcy i on właśnie podniósł hasło, że nie chodzi tu o żadne "święta pracy", a o przywrócenie pańszczyzny. Zebranie zamieniło się w pyskówkę, w której element awanturniczy zdobył przewagę. W pewnym momencie rozbito lampę naftową, która poraniła prelegenta. W tej sytuacji większość przybyłych na to zebranie przedstawicieli lokalnych władz uciekła. Chłopi z okrzykami przeciwko pańszczyźnie otoczyli miejsce zebrania, uzbrojeni w drągi, pałki i motyki. Doszło do starcia między inicjatorami zebrania a chłopami. Doszło wówczas do aresztowań, które doprowadziły do wybuchu powstania. W jego wyniku zabitych zostało kilunastu chłopów, a kilkuset zostało rannych. Aresztowano od 260 do 800 chłopów z prawie wszystkich wsi powiatu leskiego. Powstanie objęło ok. 5 tys. osób z 19 wsi. W 1964 w Bóbrce postawiono pomnik upamiętniający tragiczne wydarzenia. Pisarz Kalman Segal w swojej powieści pt. Nad dziwną rzeką Sambation, napisanej w 1955 i wydanej w 1957, zawarł odniesienia do powstania leskiego

Dalej

Doktor Who jest brytyjskim serialem SF emitowanym od listopada 1963 roku. Ma dwa rekordy Guinessa - najdłuższy serial science fiction oraz serial emitowany w największej liczbie krajów. Serial skupia się na przygodach Władcy Czasu – podróżującego przez czas i przestrzeń humanoidalnego obcego, znanego jako Doktor Who (grało go aż 14 aktorów, pierwszym był William Hartnell). Zwiedza wszechświat w swojej TARDIS – żyjącym statku kosmicznym, który wygląda jak niebieska budka policyjna.

Dalej

Chester Alan Arthur (ur. 5 października 1829 albo 1830 w Fairfield albo w Waterville, zm. 18 listopada 1886 w Nowym Jorku) – prawnik i dwudziesty pierwszy prezydent USA. Przynależał do Republikanów, a wcześniej sympatyzował z Partią Wigów (istniała w latach 1834 - 54). Po objęciu urzędu, zmienił skład całego swojego gabinetu, z wyjątkiem Roberta Lincolna - syna Abrahama Lincolna, na stanowisku sekretarza wojny. Zasłynął z tego, że np. zabronił osiedlania się w USA Chińczykom.

Dalej

Krzem (Si) jest półmetalem należącym do grupy węglowców. Został zidentyfikowany jako pierwiastek przez Antoine Lavosiera w 1787 roku. Występuje w przyrodzie w postaci dwutlenku krzemu i krzemianów, nigdy w stanie wolnym! Krzem wykazuje synergię z wapniem, magnezem i fosforem (i jednocześnie antagonizm!), cynkiem, siarką, germanem i miedzią. Antagonistami krzemu są takie pierwiastki jak aluminium, kadm, ołów, rtęć, chrom, stront i potas. Krzem odpowiada za prawidłową komunikację między mózgiem a ciałem, pozwala wiedzieć co dzieje się w organizmie. Związki krzemu zapobiegają odkładaniu się złogów lipidowych w tętnicach, warunkuje prawidłową produkcję kolagenu, oczyszcza skórę z ropnych wyprysków i wzmacnia jej stan, podobnie jak skóry i paznokci, przygotowuje wbudowywanie się wapnia w nowo powstałą tkankę kostną w wypadku wystąpienia złamania. Duża ilość krzemu znajduje się w przysadce, tarczycy, grasicy i szyszynce. W nowotworach aktywnie rosnących, np. ostre białaczki, chłoniaki, guzy mózgu, nie wolno pod żadnym pozorem podawać krzemu, gdyż stanowi on dla nich doskonałą pożywkę.

Dalej

Obraz pt. Grunwald został namalowany przez Wojciecha Kossaka w 1931 roku na zamówienie Muzeum Narodowego w Warszawie. Jest obrazem olejnym. Obecnie obraz znajduje się w Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie, natomiast jego mniejsza replika należy do zbiorów Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie.

Dalej

Uścieszko to obecnie ukraińska wieś w rejonie obwodu tarnopolskiego. Bitwa ta była jedną z bitew podczas wojny polsko-tureckiej (1683-1699). siły hetmana wielkiego koronnego Stanisława Jana Jabłonowskiego i Kazimierza Jana Sapiehy stanęły przeciwko Imperium osmańskiemu i Tatarom z chanatu krymskiego. Zwycięstwo odniosły w niej siły polsko-litewskie, które wzięły do niewoli kilku murzów oraz zdobyto 1,5 tysiąca wozów (według hetmana miało być aż 5 tysięcy!) wypełnionych żywnością, bronią i drogocennymi przedmiotami o łącznej wartości 2 mln złotych. Po stronie polskiej poległo jedynie kilkunastu żołnierzy, zaś po stronie tureckiej - kilku tysięcy.

Dalej

Królowa Kleopatra była ostatnią władczynią z dynastii Ptolemeuszy - potomków Ptolemeusza I, generała Aleksandra Macedońskiego. Panowała w latach 51 - 30 pne. Wygrała walkę o tron z przyrodnim bratem Ptolemeuszem XIII (był także jej mężem!) przy pomocy Juliusza Cezara, który stał się jej kochankiem. Spłodziła z nim syna - Ptolemeusza XV zwanego przez poddanych Cezarionem (Małym Cezarem). Popełniła samobójstwo 12 sierpnia 30 r. pne po przegranej morskiej bitwie pod Akcjum (2 września 31 r. pne) z wojskami Oktawiana Augusta. Według legendy dała się ukąsić kobrze, jednak wielu historyków uważa że w rzeczywistości Kleopatra sama się otruła lub została zamordowana. Przykładowo - grecki geograf Strabon (64 - 19 r. pne) który w dniu śmierci Kleopatry przebywał w Aleksandrii podał dwie wersje śmierci egipskiej królowej - ukąszenie przez kobrę i wypicie trucizny. Dlaczego tak zrobił? Christoph Schaefer, autor książki o Kleopatrze stwierdził, iż kobra była uważana w Egpicie za wcielenie bogini Isis, zaś Kleopatra kazała się czcić jako bogini wcielenie tej bogini. Ta legenda miała stworzyć wśród Kleopatry otoczkę boskości, a jej śmierć miała być boskim aktem.

Dalej

Kalcytonina to hormon produkowany przez tarczycę, natomiast parathormon (PTH) - przez przytarczyce (1 - 8 małych gruczołów o średnicy 5 mm). Odpowiada on za zwiększenie stężenia wapnia we krwi poprzez uwalnianie go z kości i przyśpieszone wydalanie fosforanów wraz z moczem, jednocześnie hamując wydalanie wapnia. Gdy poziom wapnia we krwi spada (hipokalcemia), wtedy do akcji wkracza właśnie parathormon. Ponadto wpływa on poprzez enzym 1-alfa-hydroksylazę na przekształcenie witaminy D3 do jej aktywnej formy w nerkach (kalcytriolu). Witamina ta z kolei odpowiada za zwiększone wchłanianie wapnia w jelitach. Ogólnie przyjmuje się że prawidłowe stężenie PTH w organizmie wynosi od 10 do 60 pg/ml (pikogramów, czyli 10 do potęgi -12).

Dalej

Katastrofa Hindenburga miała miejsce 6 maja 1937 roku. Doszło do niej w trakcie cumowania na lotnisku w Lakehurst w amerykańskim stanie New Jersey. Zginęło w niej 36 osób. Hindenburg miał 245 m długości i 41 m średnicy. Mógł rozwinąć prędkość do 135 km/h. Jego nazwa powstała na cześć Paula von Hindenburga, prezydenta Niemiec w latach 1925-1934. Pierwotnie miał nosić on imię Adolfa Hitlera, ale zarzucono ten plan, gdyż dyrektor wytwórni, Hugon Eckener był nieprzychylny nazistom.

Dalej

Pierwszy konkurs skoków narciarskich rozegrał się w 31 stycznia 1982 roku w Holmenkollen na skoczni Holmenkollbaken. Wygrał go norweg Arne Ustvedt który skoczył 21,5 metra. Jednak pierwszy skok na nartach w 1860 roku oddał norweg Sondre Nordheim, a już dwa lata później w norweskiej miejscowości Trysil odbyły się pierwsze oficjalne zawody. Skoki narciarskie nie były wówczas jeszcze oficjalną konkurencją narciarską. Dopiero w 1892 r. Oskar II, władca Szwecji i Norwegii z dynastii Bernadotte ufundował tzw „Puchar Króla” dla najlepszego skoczka w organizowanych co roku zawodach. W Polsce pierwszy konkurs odbył się w 1908 roku w Sławsku. Wygrał wtedy zawodnik ’’Czarnych Lwów’’ Leszek Pawłowski.

Dalej

Firma Sega została założona w 1940 roku w East Palo Alto w Kalifornii przez Martina Bromely’ego, Irvinga Bromberga i Jamesa Humperta. Sonic zastąpił Alexa Kidda w roli maskotki tej firmy. Na początku istniał pod kryptonimem „Mr. Needlemouse” („Pan Igłomysz”). Jego twórcą był Naoto Ohshima. Wiele projektów postaci które konkurowało z Soniciem zostało wykorzystanych - pancernik, znany później jako pancernik Mighty, podobiznę Theodora Roosevelta w piżamie, która stała się inspiracją do stworzenia Doktora Robotnika/Eggmana - głównego antagonisty Sonica, i królika (który potrafiłby rozciągać uszy w celu zbierania przedmiotów – wykorzystany w późniejszym czasie w grze Ristar). Niebieska skóra Sonica była dopasowana do koloru logo Segi, a jego osobowość do... prezydenta Billa Clintona. Pierwsza gra z udziałem niebieskiego jeża została wydana w 1991 roku.

Dalej

Wojna ta rozpoczęła się dokładnie 27 listopada 1838 roku, a zakończyła się 9 marca 1839 roku. Powodem konfliktu było zniszczenie przez meksykan fabryki wpływowego cukiernika francuskiego. Ten zaapelował do króla Francji Ludwika Filipa (panował w latach 1830-1848) o pomoc. W odpowiedzi król francuski zażądał od rządu Meksyku odszkodowania w wysokości 600 000 pesos. Meksykanie odrzucili żądania króla. Ten wysłał w odpowiedzi swoją flotę do Meksyku (pod dowództwem Charlesa Baudina), gdzie po krótkim ostrzale z morza zajął ważny port meksykański Veracruz (San Juan de Ulloa). W odpowiedzi Meksykanie wypowiedzieli Francuzom wojnę i przypuścili zakończony sukcesem atak na Veracruz. W końcu prezydent Meksyku Anastasio Bustamante zgodził się wypłacić Francuzom żądaną sumę, a ci po uregulowaniu długu wycofali swoje wojska i flotę z Meksyku.

Dalej

Mieloperoksydaza jest enzymem należącym do grupy peroksydaz. Jest czynnikiem bakteriobójczym neutrofili i monocytów wytwarzanym podczas reakcji zapalnych. Powoduje utlenianie jonów chlorkowych do podchlorynu, który działa bakteriobójczo. Zaburza funkcje komórek bakteryjnych poprzez np. blokowanie syntazy ATP. Może też wbudowywać się w blaszkę miażdżycową, powodując jej niestabilność. Podwyższony poziom tego enzymu jest markerem chorób serca (np. poprzez utlenianie lipidów LDL). Ponadto według najnowszych badań, MPO w obecności nadtlenku wodoru potrafiła degradować i utleniać... czysty grafen!

Dalej

Thor był bogiem burzy i piorunów, sił witalnych i rolnictwa. Patronował ognisku domowemu i małżeństwu. Był odpowiednikiem północnogermańskiego boga Donara. Jego ojcem był Odyn, a matką olbrzymka Jörd (personifikacja ziemi). Wraz ze swoją siostrą Sif, boginią zbóż, urodzaju i miłości począł dwoje dzieci - Thruda i Magniego. Jego synowie - Modi i Mangni w dzień Ragnarök odziedziczą jego młot Mjölnir, gdy Thor zginie od jadu jego śmiertelnego wroga - oblbrzymiego węża Midgardu - Jormunganda (Midgardsorma), wcześniej sam go zabijając. Ten młot wykuły dwa karły - Brokk i Sindri.

Dalej

Solon (ok. 635 – ok. 560 p.n.e.) – ateński mąż stanu, poeta i prawodawca, który przyczynił się w znaczący sposób do rozwoju ustroju demokratycznego. Był autorem wierszy zachęcających ateńczyków do walki o wyspę Salaminę, przez co odegrał istotną rolę w walce z Megarą. Salamina miała dla Aten znaczenie strategiczne, choćby dlatego, że ten kto nad nią panował, mógł atakować statki handlowe płynące z i do ateńskiego portu, Faleronu. Usunął on również brutalne prawo Drakona, które dawało wierzycielowi możliwość sprzedania w niewolę dłużnika wraz z rodziną tak na miejscu, jak i za granicę.

Dalej

Nadzieżda Krupska urodziła się 26 lutego 1869 r. w rodzinie carskiego oficera którego pułk walczył min. z powstańcami styczniowymi. Swojego wybranka poznała w lutym 1894 roku podczas zebrania nielegalnego kółka samokształceniowego. Ożeniła się z Włodzimierzem Leninem 10 lipca 1897 r. w miejscowości Szuszenskoje w górach Ałtaj, gdzie został zesłany przez carskie władze. Uroczystość odbyła się na życzenie matki Nadieżdy w prawosławnej cerkwi. Jako świadków wybrano dwóch miejscowych chłopów, ponieważ policja nie zgodziła się na przyjazd partyjnych towarzyszy Lenina. Co ciekawe, Lenin założył na palec obrączkę wykonaną z miedzianej monety pięciokopiejkowej. Towarzyszyła mu aż do jego śmierci - 21 stycznia 1924 r. Sama zaś zmarła 27 lutego 1939 r. Jako oficjalną przyczynę śmierci podano zapalenie otrzewnej i ślepą kiszkę. Jednak według innej teorii została otruta przez Józefa Stalina.

Dalej

Hormonem produkowanym przez przytarczyce (8 małych gruczołów o średnicy ok. 5 mm) jest parathormon (PTH). Z punktu widzenia chemii parathormon to linijny polipeptyd zbudowany z 84 aminokwasów. Może być magazynowany jedynie w niewielkich ilościach, gdyż ulega on rozpadowi już w miejscu biosyntezy. Zwiększa on poziom wapnia we krwi przez uwalnianie go z kości oraz resorpcję z kanalików nerkowych. Zmniejsza on także ilość jonów fosforanowych we krwi (a konkretnie w osoczu). Nadmiar parathormonu powoduje odwapnienie kości, natomiast jego niedobór - tężyczkę. Parathormon zwiększa również wchłanianie wapnia w jelitach. Odpowiada on również częściowo za syntezę witaminy D3, poprawiającej jego wchłanialność z przewodu pokarmowego Ilość parathormonu zależy od kalcemii - ilości wapnia we krwi.

Dalej

Zespół Albrighta to zaburzenie przytarczyc związane z niedostateczną produkcją parathormonu (PTH). Ludzie cierpiący na tę dolegliwość są narażeni na bóle głowy, silny stres, nerwice, depresję a nawet psychozę, arytmię serca, duszność napadową, tężyczkę, zaćmę, mrowienie i drętwienie kończyn, napady padaczkowe i grzybicę paznokci. W przypadku tej choroby zaleca się spożywanie dużej ilości wapnia, magnezu i witaminy D3, oraz ograniczenie spożycia fosforu.

Dalej

Kronos był starogreckim władcą tytanów, synem Uranosa (Nieba) i Gai (Ziemi). Uranos, widząc swoje zdeformowane potomstwo (cyklopów i hekatonchejrów), obrzydzony wepchnął je z powrotem do łona Gai. Ta go znienawidziła i postanowiła pozbawić władzy. Dała najmłodszemu synowi - Kronosowi sierp, którym pozbawił ojca penisa. Później sam został królem i poślubił swoją siostrę Reę. Uwięził on swoje rodzeństwo w Tartarze, przez co Gaja postanowiła zniszczyć również i jego. Usłyszawszy w przepowiedni, iż pozbawi go władzy jego najmłodszy syn, Kronos zjadał swoje dzieci zaraz po narodzinach. Szóstym i ostatnim dzieckiem był Zeus. Rea ukryła go w grocie na Krecie, a zamiast niego dała Kronosowi zawinięty w pieluszkę kamień, który bez zastanowienia połknął. Zeus później pokonał Kronosa i strącił go wraz z jego rodzeństwem do Tartaru. Po umocnieniu władzy na Ziemi Zeus uwolnił ojca i oddał mu we władanie Pola Elizejskie.

Dalej

Car kołokoł został odlany 25 listopada 1735 roku przez Michała Motorina. Został odlany z brązu. Ma średnicę 6,6 m i wysokość równą 6,14 m. Waży 202 tony. Powstał on na zlecenie carycy Anny Iwanownej Romanowej w 1730 roku. Co ciekawe, on nigdy nie zadzwonił! W czasie pożaru Kremla w maju 1737 roku, dzwon pękł w dole odlewniczym w którym się znajdował. Stało się to na skutek zalania gorącego metalu zimną wodą przez gaszących pożar. Został ponownie wydobyty dopiero w 1836 roku, po czym stanął na kamiennym postumencie francuskiego rzeźbiarza Henri de Montferranda, który opracował metodę wydobycia i transportu dzwonu (wcześniejsza próba nie powiodła się). Carem kołokołem nazwano także 4 inne dzwony (jeden z nich został odlany w 1600 roku przez Andrieja Czochowa, twórcę car-puszki, armaty o największym kalibrze jaka kiedykolwiek powstała - 890 mm. Dzwon ważył ok. 40 ton, a pierwotnie nazywał się Duży Uspieński. Został zniszczony w trakcie pożaru w 1650 roku)

Dalej

Chrom (Cr) należy do szóstej grupy układu okresowego - czyli chromowców. Został odkryty w 1797 roku. Jego ilość w organizmie to około 6 mg. Jest on częścią GTF (czynnika tolerancji glukozy) dzięki czemu reguluje on dopływ glukozy do komórek i wspomaga działanie insuliny. Wraz z witaminą C obniża ciśnienie w gałce ocznej. Jego niedobór powoduje wzrost ryzyka miażdżycy i cukrzycy. Jest pomocny w zwalczaniu alkoholizmu, osteoporozy i nieprawidłowej pracy tarczycy. Dawkowanie chromu powinno wynosić od 200 do 400 mcg, najlepiej w formie pikolinianu lub polinikotynianu.

Dalej

Grey goo (szara maź) to termin odnoszący się do nanotechnologii. Jest to teoretyczny, apokaliptyczny scenariusz końca ludzkości w którym nanoroboty, w wyniku utraty kontroli nad nimi zaczęłyby rozprzestrzeniać się po całym świecie, zamieniając biosferę w swoje kopie i niszcząc wszystko co żyje na Ziemii. Pojęcie to wprowadził Kim Eric Drexler - amerykański fizyk w swojej książce Engines of Creation (Motory Tworzenia) z 1986 roku. Uważał on, że nanoroboty będą miały olbrzymią przewagę nad naturalnymi bakteriami i roślinami, dzięki czemu skutecznie wyparłyby życie z naszej planety.

Dalej

Ruskombank (Vnesheconombank obecnie) został stworzony 1 grudnia 1922 roku i był pierwszym międzynarodowym bankiem ZSRR w którego radzie zasiadali prywatni carscy bankierzy oraz przedstawiciele amerykańskich, niemieckich i szwedzkich banków. Zatrudniał wtedy ok. 300 pracowników. Za siedzibę posłużył były budynek Banku Syberyjskiego w Piotrogrodzie. Olof Aschberg szwedzki bankier i biznesmen (1877 - 1960) szwedzki (’’tzw. bolszewicki bankier’’) był również właścicielem stworzonego w Sztokholmie w 1912 r. Nya Banken. Poprzez niego przekazywał on pieniądze bolszewickim rewolucjonistom. Wystawił także na sprzedaż 30 ton złota zrabowanych przez bolszewików z carskiego skarbca w estońskim Rewlu (obecnie Tallinie). W tamtejszych hotelach, jak wspominał Aschberg ’’brudne gacie finansistów leżały porozrzucane na tajnych dokumentach’’. Estonia była pierwszym państwem na świecie które uznało bolszewicki rząd.

Dalej

Gnaeus Domitius Annius Ulpianus (ur. II wiek n.e. w okolicach Tyru, zm. 223 n.e.) – rzymski jurysta i pisarz epoki cesarstwa. Fragmenty oraz wyciągi jego pism stanowią znaczną część kodyfikacji prawa rzymskiego podjętej przez cesarza Justyniana I Wielkiego w VI wieku naszej ery, znanej pod nazwą justyniańskich Digestów.

Był jednym z pięciu wielkich rzymskich autorytetów prawniczych, których pisma zostały zrównane z ustawami na mocy konstytucji raweńskej. Został jednym z głównych doradców młodego cesarza Aleksandra Sewera. Mianowany w 222 r. n.e. na urząd prefekta pretorianów próbował ograniczyć rolę wojskowych w państwie. Rok po objęciu urzędu został zamordowany przez pretorianów, którzy brutalnie sprzeciwili się próbom ograniczenia ich przywilejów.

Ulpian występuje jako uosobienie starorzymskiej cnoty i surowości obyczajów, przeciwstawne rozwiązłości cesarza Heliogabala, w dramacie Zygmunta Krasińskiego Irydion.

Dalej

Pierwsze wydanie książkowe ’’Zemsty’’ miało miejsce w 1838 roku we Lwowie. Oba rękopisy dramatu przechowywane są w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Wrocławiu. Sam utwór powstał już w 1833 roku, a prapremiera miała miejsce 17 lutego 1834 roku we Lwowie.

Dalej

Aldosteron odpowiada za regulację gospodarki wodno-mineralnej w organizmie. Wytwarzany jest przez warstwę kłębkowatą kory nadnerczy. Eliminuje on jony potasu i powoduje zwrotną absorbcję jonów sodu, przez co reguluje ciśnienie tętnicze krwi. Za wydzielanie aldosteronu odpowiada układ RAA. W wypadku obniżenia ciśnienia tętniczego krwi związanego z nieprawidłową ilością sodu w organizmie, dochodzi do produkcji reniny. Ta z kolei pobudza produkcję angiotensyny, która zwiększa wydzielanie aldosteronu poprzez silne zwężenie naczyń krwionośnych. Dzięki temu, mimo że wywołuje wzrost ciśnienia tętniczego, zmniejsza przepływ krwi przez nerki. Działanie to powoduje w konsekwencji zmniejszenie przesączania kłębuszkowego i zmniejszenie ilości wydalanego moczu.

Dalej

Działa dardanelskie były używane min. podczas oblężenia Konstantynopola w 1453 r. przez Mehmeda II Zdobywcę. Ważyło nawet 17 - 19 ton, a do jego przemieszczenia potrzeba było aż 200 ludzi i 60 wołów! Mogło wystrzelić najwyżej 7 razy dziennie. Mniejsze działo wystrzeliwujące ponad 300-kilogramową kulę o kalibrze 600 mm do wystrzału potrzebowało worka prochu ważącego aż 22,5 kilograma! Pocisk mógł przebyć nawet 1600 metrów! Grecki kronikarz Dukas podaje że twórca tego działa, Urban zginął podczas eksplozji jednego z nich, ponieważ Mehmed nie pozwolił mu dokonać potrzebnych napraw i poprawek, lecz prawdopodobnie przeżył on jednak oblężenie i odebrał nagrodę od sułtana. Ostatni strzał z tego działa oddano (skutecznie) w XIX wieku.

Dalej

Grecki alfabet powstał ok. X - IX wieku pne w wyniku kontaktów handlowych ludu greckiego z ludami Lewantu. Wywodzi się on najprawdopodobniej z alfabetu paleohebrajskiego (wschodniosemickiego), który jest przodkiem również alfabetu fenickiego i alfabetu hebrajskiego. Mitologia grecka głosi, iż pismo greckie stworzyły córki boga Apollina, inna wersja mówi o Hermesie, a jeszcze inna - być może częściowo prawdziwie - głosi iż pismo wynalazł Kadmos - mityczny założyciel Teb, który miał być synem króla Fenicjan. Do najstarszych znalezisk archeologicznych z pismem greckim należy waza dipylońska pochodząca z VIII w. pne, którą odnaleziono w 1880 r. na starożytnym cmentarzu w Atenach, obok bramy dipylońskiej. Alfabet grecki dał początek wielu innym alfabetom. Można do nich zaliczyć alfabet łaciński i cyrylicę.

Dalej

Swój pseudonim Piotr Wrangel zawdzięczał swojemu ubiorowi. Nosił on czarną czerkieskę - mundur kaukaski. Urodził się w rodzinie potomków bałtyckich baronów pochodzenia szwedzkiego. Był jednym z najzdolniejszych głównodowodzących ''białymi'' podczas rewolucji październikowej. Zdobył on min. Carycyn (później Stalingrad) 20 czerwca 1919 r. Zdobyto wówczas 70 armat, 300 karabinów maszynowych i dwa pociągi pancerne: „Lenin” i „Trocki”. Został pokonany w listopadzie 1920 r. przez 5 sowieckich armii które pokonały jego wojska broniące Krymu w ciągu 10 dni! Uczestniczył także podczas wojny rosyjsko-japońskiej (stopień oficera) oraz I wojny światowej. Zmarł 25 kwietnia 1928 r. na gruźlicę w Brukseli, choć były teorie że został on zabity przez bolszewików.

Dalej

Okazuje się, że statyny nie tylko nie obniżają ryzyka chorób układu krążenia i miażdżycy, a wręcz je wywołują (podobnie jak całą masę skutków ubocznych takich jak bóle mięśni i ich rozpad (rabdomioliza), pogorszenie pamięci, funkcji seksualnych i funkcji poznawczych, demencję, hamowanie syntezy koenzymu Q10 i skwalenu!). Przykładowo - pierwsze kluczowe badanie na temat statyn przeprowadzone w 1990 r. (Scandinavian Simvastatin Survival Study) opublikowana przez czasopismo Lancet zostało sfinansowane przez firmę Merck.

Dalej

Makuła w języku staropolskim oznaczała plamę, brud, skazę.

Dalej

Jako pierwszy jego polską nazwę zaproponował Filip Neriusz Walter. Jego stężenie w powietrzu powyżej 4 mg/metr sześcienny sprawia że zapach jest bardzo silny i nieprzyjemny, a gdy przekroczy 300 mg, wtedy staje się niewyczuwalny, gdyż od razu poraża on nerw wzrokowy. Niebezpieczne stężenie dla zdrowia wynosi 6 mg/metr sześcienny, natomiast przy stężeniu 1g powoduje śmierć już po jednym wdechu! Całkiem dobrze rozpuszcza się w wodzie. Siarkowodór spala się w powietrzu do dwutlenku siarki (SO2) lub wolnej siarki (w niskiej temperaturze i przy niedostatecznym dopływie tlenu). Niewielkie ilości siarkowodoru powstają także w żywych komórkach. Spowalnia metabolizm komórkowy, uruchamiając mechanizmy prowadzące do stanów przypominających hibernację. Siarkowodór powstaje w niewielkich ilościach w przewodzie pokarmowym w wyniku rozkładu białek zawierających siarkę i jest jedną z przyczyn nieprzyjemnego zapachu gazów jelitowych. Wchłania się na zewnątrz głównie przez płuca i nieco przez skórę. Objawy i mechanizm ostrego zatrucia są zbliżone do zatrucia cyjanowodorem. Przy dużych stężeniach gazu jego przebieg jest gwałtowny – następuje nagłe zatrzymanie oddechu i utrata przytomności. Śmierć przez uduszenie następuje w ciągu kilku minut. Lżejsze zatrucia objawiają się drapaniem w gardle, kaszlem, podrażnieniem spojówek, mdłościami i wymiotami. Skutkami długotrwałego narażenia na małe ilości siarkowodoru mogą być: bóle i zawroty głowy, łatwe męczenie się, nudności. Często występują zmiany zapalne układu oddechowego. Zespół profesora Matta Whitemana z Uniwersytetu w Exeter odkrył że H2S w wypadku chorób narządu ruchu (jak np. RZS) występuje nawet w 4 razy wyższym stężeniu niż u zdrowych ludzi. Większa ilość siarkowodoru zmniejsza ilość komórek zapalnych. Zwalcza on stan zapalny, opuchliznę i degenerację stawów. W trakcie eksperymentów dowiedziono że molekuła powoli uwalniająca siarkowodór zapobiegała ich sekrecji i hamowała aktywność kilku enzymów prozapalnych.

Dalej

Vilcabamba była siedzibą władców inkaskich w latach 1536-1572. W 1572 roku miasto zostało zdobyte przez Hiszpanów i całkowicie zburzone, po czym popadło w zapomnienie. Dopiero w 1976 roku Tony Halik i Elżbieta Dzikowska wraz z profesorem Edmundo Guillénem ponownie dotarli do ruin Vilcabamby. W Archiwum Indiańskim w Sewilli Guillen dotarł do listów żołnierzy hiszpańskich, którzy opisywali trasę podbojów, jak również to, co zastali w Vilcabambie. Porównanie treści tych listów z rzeczywistymi ruinami było więc pierwszym bezpośrednim dowodem, że jest to właśnie legendarna siedziba władców inkaskich. W 2006 roku w muzeum w Cuzco odsłonięto tablicę upamiętniającą 30 rocznicę tamtych wydarzeń.

Dalej

Smocza krew (Sangre de Drago) to roślina drzewiasta dorastająca do 20 metrów z rodziny wilczomleczowatych. Wywodzi się z terenów Ameryki Południowej i Środkowej (szczególnie w Peru, Meksyku, Ekwadorze i Brazylii). Lecznicze właściwości Smoczej krwi jako pierwszy opisał już w XVII wieku hiszpański podróżnik, badacz i misjonarz Bernabé Cobo (1582- 1657). Olej z kory tego drzewa ma działanie bakteriobójcze i przeciwmutagenne. Ponadto ma działanie antyoksydacyjne, przyśpiesza gojenie ran, wspomaga leczenie cholery (poprzez oczyszczanie z toksyn), zwalcza bakterie E. coli, wirusy takie jak RSV (powodujący infekcje dróg oddechowych u dzieci), HSV1 i 2 (opryszczka), PIV (wirus paragrypy) a także leczy przeziębienia, grypę i choroby płucne. Jest też skuteczny przeciwko nowotworom skóry, jelit i żołądka (jest inhibitorem topoizomerazy I i II) jak również biegunki podróżnych.

Dalej